W sobotę odbędzie się pokaz filmów małżeństwa Themersonów, których twórczość stanowi bardzo ważny wkład w rozwój filmowej awangardy I poł. XX wieku. Zapraszamy też do Pauzy In Garden na wystawę „Stefan i Franciszka Themerson. O potrzebie tworzenia widzeń – odsłona 5”.
„Natura dała nam struny głosowe, ale zapomniała o narządzie, który emitowałby światło. Sami musieliśmy go stworzyć: oko projektujące światło.”
Stefan Themerson O potrzebie tworzenia widzeń
„Przygoda człowieka poczciwego” (1937)
Film zaginął podczas wojny. Jedyna kopia została odnaleziona w okolicach Moskwy i wysłana do Archiwum Filmowego w Warszawie. Kopia była stara i w bardzo złym stanie. Dlatego właśnie jakość obecnej skróconej wersji, z oryginalnych taśm 35mm do 16mm, nie jest idealna. Mogła być jednak jeszcze gorsza. Są w niej dwa zdania wypowiedziane po polsku. Na początku STOLARZ krzyczy do jednego z dwóch mężczyzn niosących szafę: „Niebo nie runie, jeśli będziesz szedł do tyłu!” Podsłuchuje to na telefonie POCZCIWY OBYWATEL (urzędnik), który również postanawia iść do tyłu. Na ulicy zderza się z DWOMA MĘŻCZYZNAMI Z SZAFĄ, i teraz on i jeden z tych dwóch mężczyzn niosą szafę do tyłu, za miasto i do lasu. Grupa ludzi (reprezentująca przekrój społeczeństwa) maszeruje z transparentami, protestując przeciwko chodzeniu do tyłu. Napisy na transparentach głoszą: DOŚĆ CHODZENIA DO TYŁU! NIEBO RUNIE! WSZYSCY NAPRZOD! Na końcu pojawiają się słowa po polsku: TRZEBA ZROZUMIEĆ METAFORĘ, PANIE I PANOWIE. — S.T.
„Wzywamy pana Smitha” (1943)
W 1938 r. Stefan i Franciszka Themersonowie, czołowi przedstawiciele polskiej awangardy filmowej, wyjechali z Warszawy do Paryża. W 1942 r. znaleźli się w Anglii, gdzie do końca wojny pracowali w Sekcji Filmowej Polskiego Ministerstwa Informacji i Dokumentacji w Londynie. Wzywamy pana Smitha z 1943 r., ilustrując swój apel przykładami nazistowskiego ucisku w Polsce, wzywa „pana Smitha” do pomocy w prowadzeniu wojny i walki z faszyzmem.
„Oko i ucho” (1937)
Cztery rodzaje wizualnej interpretacji czterech piosenek Karola Szymanowskiego do polskich słów Juliana Tuwima.
Pokaz wzbogacą dwa dokumenty o Themersonach:
„Stefan + Franciszka” (1975, reż. Tomasz Pobóg-Malinowski)
Autor filmu prezentuje Themersonów i ich dorobek artystyczny. Jest to jedyny film dokumentalny nakręcony za życia artystów.
„Stefan Themerson i język” (1976, reż. Erik van Zuylen)
Film stanowi próbę wyjaśnienia pojęcia poezji semantycznej. Bohaterem obrazu jest Stefan Themerson poeta. Detektyw (K. Schippers) prowadzi śledztwo w sprawie owego dziwnego gatunku poezji i jego twórcy. Fabularyzowany dokument, w którym w formie dialogu autor zapoznaje odbiorcę z niektórymi tezami filozofii języka Stefana Themersona. W filmie wykorzystane są fragmenty powieści „Bayamus” (1945).
25 listopada (sobota), 20.00
Małopolski Ogród Sztuki – Sala mała
Wystawa „Stefan i Franciszka Themerson. O potrzebie tworzenia widzeń – odsłona 5”
Wystawa opowiada o filmowej twórczości Stefana i Franciszki Themersonow, najważniejszych przedstawicieli filmowej awangardy w Polsce lat 30. i 40. Na wystawę składają się fotogramy i kolaże (tworzone od 1928 r.), od których wszystko się zaczęło.
2-30 listopada 2017
Pauza In Garden, ul. Rajska 12
