Zapraszamy na relację:

24 lutego bieżącego roku w odległej hiszpańskiej miejscowości Torrevieja, położonej na wybrzeżu Costa Blanca, odeszła Pani Profesor Alicja Helman. Fakt ten poruszył polskie środowisko akademickie i filmoznawcze, chociaż świadomość choroby Pani Profesor przygotowała już na tę nieubłaganą chwilę najbliższe jej osoby, zwłaszcza przyjaciół i uczniów. Trudno się dziwić tej reakcji, gdyż Profesor Helman była osobą cieszącą się bodaj największym autorytetem wśród żyjących polskich badaczy filmu jako fenomenu kulturowego, który w tak znaczący sposób wpłynął na ukształtowanie oblicza minionego i w znacznym stopniu aktualnego wieku. W ciągu długich lat swojej największej aktywności była autorytetem porównywalnym z największymi nazwiskami akademików i krytyków filmowych czynnych w okresie poprzedzającym jej aktywność: Jerzym Toeplitzem, Bolesławem W. Lewickim, Aleksandrem Jackiewiczem czy Bolesławem Michałkiem.

Z wykształcenia była muzykolożką, filmoznawczynią stała się ze świadomego wyboru i być może z tego prostego powodu, że w okresie jej młodości filmoznawstwo jako dyscyplina akademicka w dzisiejszym autonomicznym tego słowa znaczeniu nie istniało i jak się miało niedługo okazać, przyszło jej wziąć czynny udział w kształtowaniu tej dziedziny naukowej, rozwijającej się na wzór zagraniczny w wielu uczelniach humanistycznych naszego kraju.

Jak wspominała jej uczennica prof. Grażyna Stachówna: „Pani Profesor była twórczynią współczesnego polskiego filmoznawstwa jako samodzielnej dyscypliny naukowej oderwanej od polonistyki, do której na początku przypisano wiedzę o filmie. Dotyczyło to nie tylko wyznaczonych horyzontów naukowych, ale także umiejętności gromadzenia wokół siebie młodych, zdolnych ludzi, których karierom patronowała, była ich idealnym tutorem, opiekunem akademickim. (...) Cieszyła się naszymi sukcesami. Właściwie wszyscy możemy powiedzieć, że jesteśmy z niej, moje pokolenie i ci młodsi, i jeszcze młodsi, już nasi wychowankowie, bowiem wszyscy układamy się w linię generacyjną biorącą z niej swój naukowy początek.

Utytułowani akademicko filmoznawcy rozsiani po różnych polskich, i nie tylko polskich, ośrodkach akademickich, to w przeważającej mierze jej wychowankowie. Wypromowała Bóg wie ilu magistrantów i około pięćdziesięciu doktorów, to z pewnością rekord krajowy i europejski.”

Prof. Alicja Helman to wyjątkowa postać nie tylko polskiego filmoznawstwa, ale w ogóle polskiej humanistyki, w obrębie której znalazła trwałe miejsce dla dojrzałej poznawczo refleksji nad filmem jako fenomenem osobnym, autonomicznym wobec innych dziedzin artystycznej (kino autorów) i popularnej (kino gatunków) twórczości. Umiała przy tym znaleźć dla filmu miejsce w szeroko pojętej tradycji kulturowej, w szczególny sposób odnajdując przejścia pomiędzy tradycją literacką i filmową, nie zawężając się jednak do niej, czego szczególnym dowodem jest jej interpretacja pojęcia adaptacji filmowej jako „podstawowej techniki twórczej kina”. Nie ograniczała się przy tym do refleksji naukowej skupionej na historii, teorii i metodologii badań nad filmem. Uprawiała różne formy piśmiennictwa filmowego, była krytykiem filmowym, publicystką, eseistką, tłumaczem, ustanawiała wręcz odrębne formy wypowiedzi na temat filmu (jak choćby w cyklu comiesięcznych esejów, publikowanych w ostatnich latach w miesięczniku „Kino”), podejmowała często prace redakcyjne, recenzowała niezliczone publikacje do druku i często po prostu bezinteresownie doradzała swoim młodszym koleżankom i kolegom.

Trudną do przecenienia cechą Pani Profesor była ciekawość świata, ludzi i kultury i to nie tylko filmowej. Żeby to zilustrować wystarczy posłużyć się jednym tylko przykładem – fascynacją Chinami: chińską historią, tradycją, kulturą i dokonaniami filmowymi takich twórców jak Zhang Yimou i Chen Kaige (o których napisała książkowe monografie), w końcu także – poprzez opiekę nad jedną z ostatnich prac doktorskich autorstwa Olgi Bobrowskiej (co najbardziej wydawałoby się nie pasujące do profilu zainteresowań prof. Helman) – chińskim filmem animowanym; a wszystko to poświadczone niespieszną podróżą do Państwa Środka.

Festiwale filmowe, mimo że stanowią od lat 50. XX wieku niezwykle ważną część światowej kultury filmowej poprzez nakierowanie uwagi na „nowości filmowe”, stanowczo zbyt rzadko poświęcają czas najbardziej znaczącym zjawiskom z przeszłości kina, zbyt rzadko też oddają hołd niezwykłym twórcom, a także myślicielom, którzy poświęcili się poznawczo badaniu tego zaskakującego fenomenu ub. wieku.

Zakładając przed niemal trzydziestoma laty wraz z grupą młodych filmoznawców Międzynarodowy Festiwal Filmowy Etiuda, miałem pełną świadomość, że podejmuję tym samym próbę wypełnienia luki w pejzażu środkowoeuropejskich imprez filmowych.

Zainteresowanie procesem edukacji filmowej, w tym zwłaszcza szkolnictwem filmowym i jego efektami artystycznymi osiąganymi już na poziomie kształcenia, stało się głównym zadaniem imprezy powołanej samodzielnie, bez żadnych gwarancji instytucjonalnych.

Ewolucja imprezy w latach następnych uczyniła ją co prawda bardziej otwartą także na inne zjawiska filmowe, wzbogacając m.in. o konkurs animacji artystycznej, ale jako organizatorzy imprezy pozostaliśmy wierni zainteresowaniu edukacją filmową. Z czasem znalazło to wyraz nie tylko w programie konkursu fabularnych i dokumentalnych etiud studenckich, w rywalizacji o nagrody studentów animacji z ich pedagogami, ale także w przyznawaniu od 2003 roku nagrody Specjalnego Złotego Dinozaura dla wyróżniających się realizatorów filmowych, którzy osiągają niezwykłe efekty w pracy pedagogicznej w ramach szkolnictwa filmowego.

Wieloletnie doświadczenie w tym zakresie przekonało mnie, że formuła nagradzania „czynnych pedagogicznie artystów” jest zbyt ciasna i wąska, aby docenić te wyróżniające się postaci, które z pozycji intelektualnych wnoszą tak wiele do naszej wiedzy i doświadczeń filmowych, w tym do wiedzy i doświadczeń przyszłych twórców kina, którzy często zanim zaczną studiować w szkołach filmowych oddają się studiom filmoznawczym w uczelniach humanistycznych. Refleksja ta narodziła się w związku z aktywnością i dokonaniami Pani Prof. Helman, jako niekwestionowanej liderki polskiego filmonawstwa, podziwianej nie tylko w stosunkowo zamkniętym środowisku akademickim. Niestety pomysł, aby zapytać Panią Profesor o zgodę na przyjęcie naszej nagrody, nawet niekoniecznie osobiście – bo wiedziałem o jej chorobie – został nieodwołalnie unicestwiony przez bieg wydarzeń w lutym br. W tych okolicznościach pozostało nam uhonorować osobę Pani Profesor spotkaniem kilku osób spośród grona jej uczniów i współpracowników, którzy podzielą się wspomnieniami i refleksjami z czasów współpracy z tą wyjątkową postacią polskiego filmoznawstwa i polskiej humanistyki. Zaproszenie do udziału w spotkaniu zostało skierowane do prof. dr hab. Grażyny Stachówny, prof. dra hab. Tadeusza Lubelskiego, prof. dra hab. Tadeusza Szczepańskiego, prof. dra hab. Andrzeja Gwoździa, prof. dra hab. Mirosława Przylipiaka, prof. dra hab. Krzysztofa Loski, prof. dra hab. Andrzeja Pitrusa, dra hab. Artura Piskorza, dr Kamili Żyto i dr Olgi Bobrowskiej.

Bogusław Zmudziński

Już dziś podczas uroczystej gali zakończenia 28. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego Etiuda&Anima poznamy szczęśliwych zwycięzców obu tytułowych konkursów. Przed wieczorną galą odbędą się jeszcze pokazy filmów i wydarzenia towarzyszące. 

Niedziela, ostatni dzień festiwalu, to czas powtórkowych seansów obu tytułowych konkursów ETIUDY oraz ANIMY. Filmy walczące o prestiżowe statuetki Dinozaurów i Jabberwockych będzie można ponownie zobaczyć zarówno na VOD, a także w kinie. Na ostatni dzień festiwalu wracamy bowiem do przestrzeni krakowskiego kina Kijów. 

Niedzielny poranek zaczynamy od wydarzeń skierowanych do najmłodszych uczestników festiwalu. O 10:00 i 14:00 w Kamiennicy Szołayskich im. Feliksa Jasieńskiego na Placu Szczepańskim 9 odbędą się dwie tury warsztatów animacji o tematyce ekologicznej dla najmłodszych. Warsztaty skierowane do dzieci w wieku 10-12 oraz 7-9 lat poprowadzi Daria Godyń.

O 11:00 w kinie Kijów oraz na VOD odbędzie się pokaz animacji „Nawet myszy idą do nieba”. To ostatnia szansa, by w ramach 28. Etiudy&Animy zobaczyć tę animację nominowaną do prestiżowej Europejskiej Nagrody Filmowej w kategorii dla najlepszego pełnometrażowego filmu animowanego.

Następnie zapraszamy na wspomnienie profesor Alicji Helman, wybitnej teoretyczki i historyczki filmu, eseistki oraz tłumaczki. Spotkanie odbędzie się online o godzinie 12:00 i będzie okazją do wspomnienia nestorki polskiego filmoznawstwa, profesor Alicji Helman, która zmarła w lutym tego roku. Spotkanie poprowadzą Dyrektor Artystyczny Międzynarodowego Festiwalu Filmowego Etiuda&Anima Bogusław Zmudziński oraz prof. dr hab. Grażyna Stachówna. Zaproszenie do udziału w spotkaniu zostało skierowane do prof. dr hab. Tadeusza Lubelskiego, prof. dr hab. Tadeusza Szczepańskiego, prof. dr hab. Andrzeja Gwoździa, prof. dr hab. Mirosława Przylipiaka, prof. dr hab. Krzysztofa Loski, prof. dr hab. Andrzeja Pitrusa, dr hab. Artura Piskorza, dr Kamili Żyto i dr Olgi Bobrowskiej.

Po spotkaniu, w krakowskim kinie Kijów o godzinie 13:30 rozpocznie się seans głośnego dokumentu pt. „Najpiękniejszy chłopiec na świecie”. Opowiada on o losach Björna Andresena, który jako 15-letni chłopiec zagrał w filmie Luchina Viscontiego „Śmierci w Wenecji” (1971). Następnie o godzinie 15:30 zapraszamy na wyjątkową projekcję legendarnego filmu włoskiego mistrza – wspomnianą „Śmierć w Wenecji”. Ekranizacja noweli Tomasza Manna była jednym z  najbardziej cenionych przez profesor Helman filmów, dlatego chcemy go zaprezentować na wielkim ekranie kina. Pokaz filmu w kinie Kijów jest niebiletowany.

O 17:00 na VOD seans filmu „Kolorowy sen”. Opowiada on o trupie artystów ulicznych, którzy trafiają na wyspę zarządzaną przez despotę i ściśle kontrolowaną przez policję. W trakcie ich występu kula wystrzelona z cyrkowej armaty zbacza z drogi, co powoduje serię nieoczekiwanych następstw. Para młodych ludzi, Drin i Tuvi, w towarzystwie mewy Natana zmuszeni są do stoczenia nierównej walki z władzą totalitarną. Walki, która ostatecznie odmieni losy wszystkich mieszkańców wyspy. Opowiedziana w filmie historia z humorem rozprawia się z ponadczasowym motywem konfliktu między nieograniczoną władzą a tęsknotą za wolnością, odwagą i miłością.

Ostatni dzień festiwalu zamknie wręczenie nagród w konkursach ETIUDA oraz ANIMA oraz prezentacja zwycięskich filmów. Uroczysta gala zakończenia festiwalu zaczynie się o 20:00 w krakowskim kinie Kijów. Będzie także transmitowana live w sieci. Kto w tym roku zdobędzie prestiżowe statuetki Dinozaurów i Jabberwockych?

Dowiemy się już niebawem. Bądźcie z nami!

Link do zakupu indywidualnych biletów: https://www.bilety24.pl/kino/organizator/fundacja-promocji-kultury-artystycznej-filmowej-i-audiowizualnej-etiuda-anima-932

Więcej o biletach: https://etiudaandanima.pl/praktyczne/bilety-i-karnety-2021/

UWAGA! Bilety na projekcje na platformę VOD oraz na projekcje fizyczne (KINO) w Kinie Kijów sprzedawane są oddzielnie.

Zachęcamy do śledzenia informacji o 28. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym Etiuda&Anima na stronie: https://etiudaandanima.pl oraz na Facebooku: https://www.facebook.com/EtiudaandAnima

Festiwal Etiuda&Anima to miejsce do zaprezentowania aktualnych światowych dokonań w dziedzinie sztuki filmu animowanego.

Przy tej okazji, w ramach Panelu Dyskusyjnego Sekcji Filmu Animowanego Stowarzyszenia Filmowców Polskich, planujemy rozmawiać o aktualnym stanie naszego artystycznego filmu animowanego, o możliwościach podejmowania ambitnych wyzwań twórczych, o sytuacji twórców, realiach produkcyjnych, mecenacie państwa.

Zapraszamy do oglądania Panelu:

Planujemy także rozmawiać o edukacji w tej dyscyplinie sztuki. Zastanowić się nad rezultatami kształcenia. Czy spełnia ono wymagania współczesności i rożnych funkcji animacji obecnych w świecie?

Chcemy odpowiedzieć na liczne postulaty tak twórców, jak i producentów, którzy zauważają, że dziś kształcenie absolwentów wydziałów i pracowni filmu animowanego w wyższych uczelniach artystycznych w Polsce nie zawsze pozwala im podejmować w równym stopniu wyzwania artystyczne i technologiczne realizacji filmów animowanych. Jak we współczesnych czasach, kiedy to problemy technologii cyfrowej produkcji komplikują się niemal z każdym miesiącem, możliwe jest opanowanie jednocześnie z nimi problemów artystycznych? Na te palące obecnie zagadnienia będziemy starali się szukać odpowiedzi w czasie naszego panelu.

Sobota to już niestety przedostatni dzień festiwalu Etiuda&Anima 2021, ale nie zwalniamy tempa i zapowiadamy wydarzenia dzisiejszego dnia. 

O godzinie 12:00 ONLINE kolejna odsłona „Notacji”. Tym razem o Studiu Filmów Animowanych w Krakowie opowiadać będzie Longin Szmyd. Artysta urodził się w 1955 roku w Bytomiu. Jest absolwentem Wydziału Grafiki w ASPw Krakowie, studiował także animację w PWSFTviT w Łodzi. Uprawia grafikę, rysunek i malarstwo oraz film animowany. Z krakowskim Studiem Filmów Animowanych jest związany od 1982 roku. Od początku lat 90. prowadzi własne studio producenckie pod nazwą Longin Studio. Szmyd jest autorem kilkudziesięciu filmów animowanych, wielokrotnie nagradzany na zagranicznych i krajowych festiwalach filmowych (m. in. OFAFA w Krakowie). 

W tym samym czasie (o godzinie 12:00) rozpocznie się online także panel dyskusyjny Sekcji Animacji Stowarzyszenia Filmowców Polskich pt. „Określenie potrzeb edukacji w zakresie animacji”. Natomiast o 13:00 zapraszamy na kolejny panel dyskusyjny tym razem zatytułowany „Jak ekologicznie zrobić festiwal?”. Zaproszeni goście będą zastanawiać się jak najlepiej wykorzystać potencjał kultury do niesienia zmiany świadomościowej, jak motywować publiczność do ekologicznych działań, a także jak w praktyce organizować kulturę w sposób zrównoważony. Porozmawiają o najlepszych praktykach, najczęstszych błędach, pomysłach i tym, jak wzajemnie możemy się inspirować. Dyskusja odbędzie się online i poprowadzi ją Joanna Mieszkowicz, prezeska Fundacji Aeris Futuro.

Jeśli ktoś przeoczył wtorkowy pokaz westernowej animacji „Dziki Zachód Calamity Jane” to jest okazja by nadrobić te zaległość – powtórkowy pokaz filmu o 13:00 na VOD.

O 14:00 na VOD zapraszamy na wyjątkowy dokumentu pt. „Piec alchemiczny”. Reżyserzy Adam Oľha i Jan Daňhel przez trzy lata dokumentowali życie Jana Švankmajera, od jego współpracy ze starym przyjacielem i producentem Jaromírem Kallistą po wspomnienie Evy Švankmajerovej, jego żony i partnerki twórczej, muzy i nieodłącznej drugiej połowy reżysera. Kręcony w różnych formatach filmowych, z wykorzystaniem found footage i z domieszką czeskiego humoru, Alchemical Furnace jest odą do tworzenia i towarzystwa.

O 15:00 V projekcja konkursu ANIMA, a wśród prezentowanych filmów m.in. „Siłaczka” w reżyserii Izabeli Plucińskiej i „Meblościanka” Joanny Polak. O 18:30 VI, ostatnia już projekcja filmów konkursowych z kategorii ANIMA.

O 16:30 na VOD zaczną się pokazy IV projekcji konkursu ETIUDA. Jednym z filmów pokazywanych w bloku projekcyjnym jest „Kura” w reżyserii Andrzeja Brzózki z Państwowej Wyższej Szkoła Filmowej Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi.

Sobotę zakończymy filmem Andrieja Chżanowskiego pt. „Nos lub spisek odmieńców” (godzina 20:00 na VOD). Film oparty jest na dwóch największych kreacjach rosyjskiego geniuszu: powieści Nikołaja Gogola „Nos” i operze „Nos”, stworzonej w 1930 roku przez kompozytora Dmitrija Szostakowicza. Film poświęcony jest pionierom, innowatorom w sztuce. Ludziom, którzy wyprzedzali swoje czasy. I, co najważniejsze, mieli odwagę, aby płynąć pod prąd – kosztem własnego dobrobytu, a często życia. Głównymi bohaterami filmu są pisarze Nikołaj Gogol i Michaił Bułhakow, reżyser Wsiewołod Meyerhold i kompozytor Dmitrij Szostakowicz.

Link do zakupu indywidualnych biletów: https://www.bilety24.pl/kino/organizator/fundacja-promocji-kultury-artystycznej-filmowej-i-audiowizualnej-etiuda-anima-932

Więcej o biletach: https://etiudaandanima.pl/praktyczne/bilety-i-karnety-2021/

UWAGA! Bilety na projekcje na platformę VOD oraz na projekcje fizyczne (KINO) w Kinie Kijów sprzedawane są oddzielnie.

Zachęcamy do śledzenia informacji o 28. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym Etiuda&Anima na stronie: https://etiudaandanima.pl oraz na Facebooku: https://www.facebook.com/EtiudaandAnima

Dziś oficjalnie rozpoczął się 28. Międzynarodowy Festiwal Filmowy Etiuda&Anima. 16 listopada o godzinie 20:00 w Kinie Kijów odbędzie się oficjalna inauguracja festiwalu - poniżej relacja LIVE STREAM.
Zapraszamy!!!

Po oficjalnym rozpoczęciu festiwalu zapraszamy o godzinie 20:00 do Kina Kijów oraz platformy VOD na film "Moje Slunce Maad" - reżyseria: Michaela Pavlátová.

Szanowny Laureat
Mariusz Wilczyński

Z ogromna radością przyjęliśmy wiadomość o zdobyciu przez Pański film „Zabij to i wyjedź z tego miasta” Złotych Lwów na 45. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Dumni jesteśmy, że jako organizatorzy najstarszej w Polsce imprezy filmowej z międzynarodowym konkursem animacji  mieliśmy okazję zaprezentować „Zabij to i wyjedź z tego miasta” na inaugurację tegorocznej, 27. edycji naszego festiwalu. Mamy również nadzieję, że ten bezprecedensowy sukces będzie miał znaczący wpływ na sposób postrzegania miejsca polskiej animacji w rodzimej kinematografii.

Z wyrazami uznania i szacunku,

Dyrekcja MFF Etiuda&Anima
Katarzyna Surmacz
Bogusław Zmudziński