Etiuda&Anima i Tygodnik Powszechny zapraszają!

Prowadzenie: Grzegorz Jankowicz

Legendarny cykl „Lekcja czytania” prowadzony przez Grzegorza Jankowicza z „Tygodnika Powszechnego” tym razem w odsłonie filmowej. Przedmiotem uważnej i niekonwencjonalnej lektury będzie opowiadanie „Nos” Mikołaja Gogola oraz jego animowana adaptacja w reżyserii Aleksandra Aleksiejewa i Claire Parker (1963).

Zapraszamy do interpretacyjnego balansowania na granicy wielkiej literatury i wizjonerskiej animacji! Czy animacja może być godną adaptacją literackiego geniuszu? Czy sztuka filmowej animacji może zobrazować mroczną literacką wyobraźnię? Czy do „zwykłego” odczytania utworu wnosi nową jakość?

„Nos” to opowiadanie Mikołaja Gogola napisane w 1836 roku. Tytułowy „bohater” opowiadania niespodziewanie oddziela się od twarzy swojego właściciela i zaczyna żyć własnym życiem…

Wszelkie cielesne transformacje i surrealistyczne zdarzenia interesowały animatorów od zawsze. Aleksander Aleksiejew i Claire Parker w swojej krótkometrażówce interpretują wizję Gogola w sposób oryginalnie wykorzystujący potencjał filmowej animacji. Używają do tego arcyciekawej techniki ekranu szpilkowego.

„Claire Parker i Aleksander Aleksiejew skonstruowali i opatentowali sporych rozmiarów poziomy pulpit składający się z 500 tysięcy sztyftów wielkości szpilek, których długość można było regulować za pomocą zestawu łopatek i wałków, otrzymując w ten sposób obrazy reliefowe w pełnej gamie odcieni szarości. Szpilka całkowicie wciśnięta pozwalała uzyskać na ekranie kolor biały, wysunięta – czarny, pozostałe pozycje – tony pośrednie. Efekt, po raz pierwszy ukazany na ekranie w roku 1933 w filmie „Noc na Łysej Górze” na podstawie poematu symfonicznego Modesta Musorgskiego, przypominał albo ruchome akwaforty, albo nawet (jak chcieli recenzenci) czarno-białe obrazy olejne. Każda klatka filmu wymagała zmiany kompozycji ekranu szpilkowego, ustawienia świateł oraz odpowiednio długiego czasu ekspozycji obrazu na taśmie. Jak mówił w wywiadzie Aleksiejew, w tej skomplikowanej technice trudno było zrealizować więcej niż 3–4 minuty filmu rocznie. Aleksiejew i Parker do 1980 roku nakręcili zaledwie pięć krótkometrażowych filmów z pomocą ekranu szpilkowego, których łączny czas nie przekracza 40 minut. W latach 60. próbowali upowszechnić nowe urządzenie, tym razem do produkcji filmów abstrakcyjnych, ale prace zakończyły się na obiecujących eksperymentach.”

- Paweł Sitkiewicz, „W pogoni za niemożliwym. Niekonwencjonalne techniki animacji”, „Ekrany” 2014, nr 5.

„Lekcje czytania” to akcja społeczna Fundacji Tygodnika Powszechnego, która ma na celu budzenie zainteresowania literaturą poprzez rozmowę o wybranych tekstach z wybitnymi pisarzami i pisarkami, krytykami i krytyczkami, profesorami i profesorkami.

UWAGA: na „Lekcję czytania” obowiązuje rejestracja. Wydarzenie przeznaczone jest dla maksimum 100 osób. Prosimy o wysłanie imienia i nazwiska na adres: relacje.eia@gmail.com, w tytule maila wpisując „Lekcja czytania”.

WSTĘP WOLNY

„Nos” Mikołaja Gogola - Lekcja czytania na E&A – Grzegorz Jankowicz
Pauza In Garden (Rajska 12)
23 listopada (środa) o 17.00
wstęp wolny

Obowiązuje rejestracja e-mailowa: relacje.eia@gmail.com