Ponoć reklama dźwignią handlu. Może być także skutecznym narzędziem propagandy. W środę w Małopolskim Ogrodzie Sztuk pokażemy produkcje zlecone przez firmę Bata: reklamy obuwia z lat 1935-1940 oraz dokumenty o Zlinie 1936-1945.

Maciej Gil o produkcjach Baty:

Na przełomie lat 20. i 30. XX wieku przemysłowe imperium stworzone i kierowane przez braci Tomáša i Jana Antonína Batów obejmowało już niemal cały świat i niezliczone branże – obok obuwniczej także chemiczną, tekstylną, papierniczą, rolniczą, lotniczą, oponiarską, hotelarską, ubezpieczeniową i wiele innych. Nie dziwi więc fakt, że i film znalazł się w orbicie ich zainteresowań. Pierwsze reklamy firma zamawiała pod koniec lat 20. w praskich studiach. W lecie 1934 r. w czechosłowackich gazetach ukazał się anons o naborze pracowników do nowo powstającego atelier w Zlínie, stolicy batowskiego imperium. W grudniu zaangażowano reżysera i scenarzystę Elmara Klosa (lat 25), operatora i montażystę Alexandra Hackenschmieda (27) i producenta Ladislava Koldę (32), w styczniu 1935 r. przyjęto plan produkcji, jesienią tego roku rozpoczęła się budowa istniejącego do dziś studia. W lutym 1936 r. trzej wyżej wymienieni zostali wysłani do Hollywood, by podpatrywać najlepszych i przywieźć stosowne patenty, a w sierpniu tego roku w Zlínie powstała pierwsza reklama.

Szacuje się, że w latach 1927–1942 firma Bata zleciła lub zrealizowała około 170 filmów: reklam, reportaży, kronik i etiud. Wiele z nich zaginęło lub spłonęło w 1944 r. w zbombardowanym zlínskim kinie. To, co ocalało, jest wyjątkowym świadectwem przedwojennej reklamy i propagandy, ale i twórczej wolności, jaką cieszyli się ich autorzy, wśród których nie brakuje klasyków środkowoeuropejskiego kina.

Warto nadmienić, że zaczynający w zlíńskich studiach swoją przygodę z filmem Klos i Hackenschmied w 1966 roku zdobyli Oscary: pierwszy w duecie z Jánem Kadárem za najlepszy film nieanglojęzyczny Sklep przy głównej ulicy, drugi (jako Alexander Hammid) wespół z Francisem Thompsonem za najlepszy krótkometrażowy film dokumentalny To Be Alive!.

Pod firmą Bata – Reklamy obuwia 1935-1945

Małopolski Ogród  Sztuki (mała sala)
25 listopada (środa), godz. 17.00 

Pod firmą Bata – Dokumenty o Zlinie 1936-1945

Małopolski Ogród Sztuki (mała sala)
25 listopada (środa), godz. 18.30